Գրականություն

ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Կարդում ենք արևմտահայերեն

Զահրատ, բանաստեղծություններ

1. Կարդա բանաստեղծությունները, բնութագրիր Զահրատի ոճը։

Բանաստեղծությունները կարդալը շատ բարդ էր, քանի որ գրված էր արևմտահայերենով, բացի այդ շատ անհասկանալի էին իմաստները այդ բանաստեղծությունների, հետևաբար կարող եմ ասել, որ Զահրատի ոճը ոչ բոլորը կարող են ընկալել, և ոչ բոլորը կարող են դրանց իմաստները հասկանալ։

• Ներկայացրու Զահրատի ասելիքը քո կարդացած բանաստեղծություններում։

Անկեղծ ասած, բանաստեղծությունները շատ բարդ էին և չեմ կարող ասել, թե ինչ են իրենցից ներկայացնում, բայց կա մի բանաստեղծություն, որը ինձ շատ դուր եկավ։

«Զոհաբերում» բանաստեղծությունը ինձ շատ դուր եկավ, քանի որ սովորեցնում է, որ երբեք չպետք է հանձնվել, պետք է միշտ պայքարել ինչ էլ որ լինի։

• Համաձայնիր կամ մի՛ համաձայնիր Զահրատի ասելիքի հետ, հիմնավորիր վերաբերմունքդ։

Զահրատի բանաստեղծություններից ընդամենը մեկ հատն եմ հասկացել, քանի որ մնացածի ասելիքը շատ բարդ էր հասկանալ։ Կփորձեմ մի քանի բառով ներկայացնել այդ բանաստեղծությունը։ Այդ բանաստեղծությունը 4 ոչխարների մասին է, իրենց հերթով մորթում են։ Հենց հերթը հասնում է երրորդին նա որոշում է փախչել այնտեղից, բայց ցավոք դա չի հաջողվում։ Այս բանաստեղծությունը ասում է, որ երբեք պետք չի հանձնվել, պետք է միշտ փորձել, երբեք չդադարել պայքարելը։

• Տեղեկություններ գտիր Զահրատի մասին, ամենահետաքրքիր տեղեկությունները գրառիր քո բլոգում։

Զահրատը ծնվել է Կոստանդնուպոլսում։ Զահրատի իրական անունը Զարեհ է: 1942 թվականին ավարտել է Կ. Պոլսի Մխիթարյանի լիցեյը և ուսումը շարունակել Ստամբուլի պետական համալսարանի դեղագործական և բժշկական ֆակուլտետներում, որոնք կիսատ է թողել։ Սովորել Վիեննայի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետում։ Աշխատակցել է պոլսահայ թերթերին, հանդեսներին, եղել «Մարմարա» օրաթերթի գրականության բաժնի վարիչ, «Սան» պարբերականի խմբագիր։ 1963 թվականին ամուսնացել է Անաիս…

Կենսաբանություն

Մարդու տնտեսկան գործունեության հտևանքով առաջացած բնապահպանական հիմնախնդիրները:
Գաղափար կենսոլորտի մասին,կենսոլորտի բաղադրիչները,կենդանի նյութ:

Մարդկության համար առավել հրատապ են հետևյալ համամոլորակային հիմնախնդիրները, կապված բնապահպանության հետ.

1.Բնապահպանական հիմնախնդիրը՝ կապված բնական միջավայրի խախտման հետ,
2.համաշխարհային օվկիանոսի հիմնախնդիրը՝ առաջին հերթին կապված նրա կենսաբանական արդյունավետության և աղտոտման հետ,
3. Կլիմայի փոփոխության հիմնախնդիրը

Կենսոլորտ

Երկիր վրա գոյություն ունեցող բոլոր օրգանիզմները և այն միջավայրը, որտեղ նրանք ապրում են կազմում է երկրի կենսոլորտը: Այսինքն կենսոլորտը երկրի արտաքին թաղանթն է պատված կենդանի օրգանիզմներով: Աշխարհագրական թաղանթում կենսոլորտը տարածվում է քարոլորտի վերին շերտում, մթնոլորտում մինչև օզոնի շետը և ջրոլորտում ամբողջությամբ:

Կենսոլորտ հասկացությունր տվել է ավստրիացի գիտնական էդվարդ Զյուսը դեռևս 19-րդ դարում՝ իր «Երկրի դեմքը» գրքում: Քանի որ կենդանի օրգանիզմներն ունեն շատ լայն տարածում, ուստի կենսոլորտն ընդգրկում է ողջ ջրոլորտը, քարոլորտի վերին և մթնոլորտի ստորին շերտերը: Այդ շերտերում կան միջավայրի այնպիսի պայմաններ, որոնք նպաստավոր են կենդանի օրգանիզմների համար:

Կենսոլորտի հիմնական բաղադրիչներից են բույսերը և կենդանիները: Դրանք իրենց չափերով տարբեր են, ունեն տարբեր կառուցվածք, կենսագործունեության առանձնահատկություններ և հետաքրքիր հարմարանք­ներ, որոնք հնարավոր են դարձնում կյանքը երկրագնդի տարբեր ոլորտնե­րում:

Կենդանի օրգանիզմների, մարմինների ողջ համալրումը, որ բնակեցնում են Երկիրը, ֆիզիկա-քիմիական առումով միացյալ է, անկախ իրենց սիստեմատիկ պատկանելիության։ Կենդանի նյութի զանգվածը համեմատաբար փոքր է և գնահատվում է 2,4-3,6×1012 տոննա մեծությամբ (չոր վիճակում) և կազմում է Երկրի մյուս ոլորտների զանգվածի 10−6 քիչ։ Բայց դա մեր մոլորակի ամենահզոր երկրաքիմիական ուժերից մեկն է, քանզի կենդանի նյութը ոչ միայն բնակեցնում է կենսոլորտը, այլև կերպարանափոխում է Երկրի պատկերը։ Կենդանի նյութը տարածված է Կենսոլորտում շատ անհավասարաչափ։

Պատմություն

Ապրիլի 26-30-Նախաքննական պատրաստություն, 8-րդ դասարան
Պատրաստվե՛ք ներկայացնելու.
Թեմա 21. Հայ ազատագրական պայքարի վերելքը: Իսրայել Օրի.
ա/ Էջմիածնի 1677թ. ժողովը: Հակոբ Ջուղայեցի
բ/ Ի. Օրու գործունեությունը /բանավոր, 8-րդ դասարանի դասագիրք, էջ 8-10, նաև այլ աղբյուրներ/.
Թեմա 22. Զինված պայքարը Արցախում և Սյունիքում
ա/ Զինված պայքարը Արցախում
բ/ Զինված պայքարը Սյունիքում /բանավոր, էջ 12-20, նաև այլ աղբյուրներ/․

Առաջադրանք․
1. Ձեր կարծիքով՝ հայ գործիչները Հայաստանի ազատագրության հարցը պետք է կապեին Եվրոպայի՞, թե՞ Ռուսաստանի հետ: Հիմնավորե՛ք պատասխանը:
1. Նկարագրե՛ք Հալիձորի ճակատամարտը՝ օգտվելով տարբեր աղբյուրներից /գրավոր-բլոգային աշխատանք/․

Ռուս-թուրքական պայմանագրի կնքումից (1724) հետո Անդրկովկասում նվաճողական քաղաքականությունը վերսկսած Թուրքիան, զավթելով Հայաստանի մեծ մասը, 1725-ի գարնանը ստվար բանակով ներխուժել է Սյունիք։ Թուրք հրոսակների և նրանց միացած Ղարաբաղի խանության, Բարգուշատի և կարաչոռլուների ֆեոդալների զորախմբերի դեմ երկամյա անհավասար պայքարից հետո Դավիթ Բեկի զորքն ամրացել է Հալիձորում։ Պաշարման յոթերորդ օրը հայկական զորաջոկատները Մխիթար Սպարապետի և Տեր Ավետիսի առաջնորդությամբ անսպասելի հարվածել են թշնամու համեմատաբար թույլ`   աջ թևին։ Օսմանցիների և նրանց դաշնակիցների բազմահազար բանակը, խուճապի մատնված, հետապնդողների հարվածների տակ նահանջել է Մեղրի՝ մարտադաշտում թողնելով հազարավոր սպանվածներ, մարտական դրոշներ, զինամթերք, հանդերձանք։ Հալիձորի ճակատամարտում ձեռք բերած հաղթանակը մեծապես նպաստել է Սյունիքի և Արցախի հայ ազատագրական շարժման համախմբմանը։

Աղբյուր՝ Հայոց պատմություն-8-րդ դասարան.

Life in Slow City or in Fast?

To be honest I would like to live in a Slow City. I like when the city is calm, covered in green․ I want my city to be like Greve in Chianti․ I want to walk around the city be happy that I was born in such a clean, green city.  Frankly, Fast Cities are not for me, because you do not have time to enjoy the nature there, because they build scyscrapers at once, and the air pollution gets worse. I would also like our city to participate in that movement. I think it would be pleasant not only for me, but for the whole nation, because it would be something new. I think my peers would get bored of Slow City because Slow City is for retired people but our generation is more active now. In my opinion, if I lived in the Slow City, I would get tired after a while, because I also like activity a lot.

English

Listening. I have sent via e-mail . Dreams, Listen and answer the questions.

1.How often does the speaker have dreams?

He dreams almost every night.

2.What kind of dreams does the speaker have ?

He has a quite strange dreams. One day he’ll have to buy a book on dreams and see if he can interpret them.He also speaks in his dreams in different languages or falling, sometimes flying.

3. Does he remember his dreams?

Most of his dreams he remembers.

4 What dreams did he  have when he was a child?

When he was a child he had really bad dreams, scary ones. They were probably nightmares rather than dreams.

5. What dreams does  the speaker dislike?

He doesn’t like the dreams, where he is falling.

Русский

Домашнее задание: Письменная работа в блогах: напишите небольшое размышление, а что вы думаете об искусственном интеллекте.

Сейчас мы живем в 21 веке, искусственный интеллект — очень современная вещь. Теперь роботы могут легко заменить людей, оставив многих без работы. Теперь роботы работают везде․ Многие фабрики сейчас используют роботов, и людям нечего делать. Я только рад, что инновационные технологии развиваются на планете, но очень плохо, когда люди бездельничают, и это всё влияют на финансовое положение человека. Если так будет продолжаться, роботов в нашей стране будет больше, чем людей.

Դեպի Դվին

Ապրիլի 23-ին, ժամը՝ 10:15, 9-րդ դասարանի մի խումբ սովորողներով, ընկեր Վարդանի ուղեկցությամբ ճամփա ընկանք դեպի պատմական Դվին։ Ճանապարհին ուրախ տրամադրություն էր տիրում։ Մոտ մեկ ժամ անց հասանք Հնաբերդ՝ Դվինի հնավայր, որտեղ մեզ դիմավորեց հնագետ Համազասպ Աբրահամյանը։ Ընկեր Համիկը մեզ նախ ուղեկցեց Դվինի հին Շուկայի տարածք, որտեղ մենք իրականացրեցինք տարածքի բարեկարգման աշխատանք, իսկ հետո գնացինք Դվինի կենտրոնական տարածք, որտեղ իրականացվում էր վերականգնման աշխատանքներ։ Ընկեր Համիկը մեզ մանրամասն պատմեց Դվին քաղաքի մասին։ Երբ արդեն ավարտեցինք Դվինի հնավայրում մեր քայլք-ուսումնասիրությունը, շարժվեցինք դեպի Վերին Դվին գյուղ, որտեղ ապրում են ասորիներ, գյուղը ասորական համայնք է: Ասորի ընտանիքում հյուրընկալվելուց հետո գնացինք ասորական եկեղեցի, որտեղ քահանան ներկայացնում էր ասորիների և ասորական եկեղեցու պատմությունը։ Քահանային մենք նաև ուղղեցինք հարցեր, որոնց նա սիրով պատասխանեց, իսկ հետո «Աթուռ» ասորական պարային համույթի երեխաների հետ քայլեցինք դեպի գյուղի  մշակույթի տուն։ Այնտեղ մենք միասին  իրականացրեցինք  ասորական և հայ ազգագրական պարերի ուսուցում՝ ընկեր Սեդայի և ընկեր Արմանի ղեկավարությամբ, միասին պարեցինք, երգեցինք, մենք ասորիներին սովորեցրինք «Իշխանաց» պարը, որը նրանց մոտ շատ լավ էր ստացվում։  Ասորի մեր ընկերները մեզ համար հյուրասիրություն էին կազմակերպել։ Հյուրասիրվելուց հետո մի խումբ սովորողներ ընկեր Վարդանի հետ հյուրընկալվեցին  համայնքի ղեկավարի աշխատասենյակում, իսկ մի մասը ընկեր Սեդայի հետ դրսում քայլում և զրուցում էր։ Մշակույթի տան մոտ մեր ուշադրությունը գրավեց մի պարիսպ, որը, ըստ ասորիների պատմածի, խորհրդանշում է Ասորեստանի մայրաքաղաք Նինվեի պարիսպը։ Մեր ընկերներին հրաժեշտ տալուց հետո ուրախ հիշողություններով և լավ տպավորություններով վերադարձանք Երևան։

Նախաճամփորդական աշխատանք. Դվին

Միջնադարյան Հայաստանի մայրաքաղաք Դվինի ավերակները գտնվում են Արարատի մարզի Արտաշատ քաղաքի հարևանու­թյամբ: Քաղաքն ընդգրկել է մոտ 400 հա տարածք: Դվինի տարածքում հայերը  բնակվել են  հնագույն ժամանակներից: Այն եղել  է Հայկական լեռնաշխարհի հնագույն բնակավայրերից մեկը: Ամենածաղկուն շրջանում բնակ­չությունը կազմել է 100.000-150.000: Դվին մայրաքաղաքը կառուցվել է այդ հին բնակավայրի տեղում` մայրաքաղաք Արտաշատից ոչ հեռու,  Խոսրով Կոտակ թագավորի օրոք (330-338) 335 թվականին: Քաղաքի շրջակայքում տնկվում է Խոսրովի անտառը, որը կա մինչ օրս: Հնավայրի կենտրոնական հատվածում բարձրանում է մի բլուր՝ Դուին, Դվին, Դաբիլ (արաբերեն) անվանումով, որի գագաթին հիմնարկվել է քաղաքի միջնաբերդը, հզոր պարիսպներով, 40-ից ավելի կիսաբոլոր աշտարակներով: Միջնաբերդը բոլոր կողմերից գոտևորել են քաղաքային ընդարձակ թաղամա­սերը: Քաղաքային թաղա­մասերը ևս պարսպված են եղել հզոր պարիսպներով, որոնց մասին տեղեկացնում է արաբ պատմիչ և աշխարհագիր Մուկադասին: Դվինն իբրև բնակավայր հայտնի է տակավին Ք.ա. III հազ.: Ք.ա. VIII դ. բնակավայրը ենթարկվում է հարձակման՝ Արարատյան դաշտ ներխուժած ուրարտացիների կողմից: Հուշարձանի ստորին շերտերում ամենուրեք նկատելի են հրդեհի և ավերածությունների հետքերը:  Դվինը  դարձավ Արշակունյաց Հայաստանի նոր մայրաքաղաքը: Կարճ ժամանակահատվածում քաղաքի բնակչությունը հասավ 100 հազարի: Արաբական արշավանքների հետևանքով  7-րդ դարի վեջին Դվինը եւ ամբողջ Հայաստանը ընկավ   արաբների տիրապետության տակ: Արաբները կազմեցին Արմենիա վարչական միավորը, որի կենտրոնը դարձավ Դվինը (Հայաստան, Վրաստան, Աղվանք): Քաղաքը շարունակեց իր բարգավաճումը մինչեւ 893 թ. ավերիչ երկրաշարժը: Բնական աղետից հետո  կարճ ժամանակում քաղաքը վերակառուցվեց և  արդեն 10-րդ դարի երկրորդ կեսից ընգրկվեց Բագրատունյաց Հայաստանի կազմի մեջ: 1045թ. Դվինը գրավվեց բյուզանդացիների կողմից: Շուտով քաղաքը եւ Հայաստանի զգալի մասը անցավ Սելջուկ թուրքերի իշխանության ներքո: 12-րդ դարի վերջին Զաքարյան իշխանները ազատագրեցին Դվինը եւ Հայաստանի զգալի մասը եւ հիմնեցին իրենց իշխանությունները: Դվինը վերջնականապես ավերվեց 1236թ. մոնղոլական զորքերի կողմից:

Կենսաբանություն

Էկոլոգիական գործոններ, դրանց դասակարումը:Էջ 129-133:

Միջավայրի պայմանները մշտապես փոփոխվում են, և ցանկացած կենդանի էակ իր գոյությունը պահպանելու համար հարմարվում է այդ պայմաններին: Կենսոլորտի սահմաններում տարբերում են կյանքի չորս հիմնական միջավայրեր՝ ջրային, ցամաքաօդային, հողային միջավայրեր և կենդանի օրգանիզմները որպես կյանքի միջավայր:

Արտաքին միջավայրի այն բաղադրիչները, որոնք ուղղակի կամ անուղղակի ազդում են կենդանի օրգանիզմների կենսագործունեության, թվաքանակի, աշխարհագրական տեղաբաշխման և տարածվածության վրա, կոչվում են էկոլոգիական գործոններ: Էկոլոգիական գործոններն ըստ իրենց բնույթի և օրգանիզմների վրա ունեցած ազդեցության՝ շատ բազմազան են: Պայմանականորեն՝ ըստ ծագման, միջավայրի գործոնները դասարակգվում են երեք մեծ խմբերի՝ ոչ կենսածին, կենսածին և մարդածին:

Ոչ կենսածին գործոններ: Այս խմբի գործոնների շարքին են դասվում անկենդան մարմինների գործոնները: Առաջին հերթին կլիմայական (լույս, ջերմություն, խոնավություն), հողի հատկությունները, տվյալ տարածքի ռելիեֆը, քամիները և այլն: Այս գործոնները կարող են ազդել օրգանիզմների վրա ինչպես ուղղակի, օրինակ լույսը, ջերմությունը, այնպես էլ անուղղակի, օրինակ՝ տվյալ տարածքի ռելիեֆը, որից կախված է մյուս գործոնների՝ քամիների և լույսի ազդեցության աստիճանը:

Կենսածին գործոններ: Այս խմբի գործոնները կենդանի օրգանիզմների միջև բոլոր հնարավոր փոխազդեցություններն են: Օրինակ, միջատներով բույսերի հոշոտումը, մեկ տեսակի օրգանիզմների կողմից մյուսներին ուտելը և այլն: Կենսածին գործոններով պայմանավորված փոխազդեցությունները բարդ են ու առանձնահատուկ և նույնպես կարող են լինել ուղղակի և անուղղակի:

Մարդածին գործոններ: Գործոնների այս շարքին են դասվում մարդկային գործունեության բոլոր ձևերը, որոնք փոխում են կենդանի օրգանիզմների գոյության միջավայրի պայմանները կամ անմիջականորեն ազդում են բույսերի, կենդանիների կամ այլ օրգանիզմների տարբեր տեսակների վրա: Մարդու կողմից բնության այս կամ այն տեսակների ոչնչացումը մարդածին ուղղակի գործոնի օրինակ է: Անուղղակի մարդածին գործոնի օրինակ է միջավայրի աղտոտումը:

Միջավայրի կենսածին գործոններ, օրգանիզմների միջև  տեղի  ունեցող փոխհարաբերությունները,չեզոքություն, մրցակցություն, սիմբիոզ:Էջ 129-141:

Ցանկացած կենդանի օրգանիզմ մեկուսացված չէ մյուս օրգանիզմների և շրջակա միջավայրի ոչ կենսածին գործոնների ազդեցություններից: Կենդանի օրգանիզմների միջև փոխհարաբերությունները փոխազդեցությունները, ինչպես նաև իրենց ազդեցությունը գոյության պայմանների վրա իրենցից ներկայացնում են կենսածին գործոնների ամբողջություն:

Չեզոք փոխազդեցությունը դիտվում է այն դեպքում, երբ էկոլոգիական համակարգը կազմող տեսակներն անմիջականորեն չեն փոխազդում: Չեզոքության օրինակ կարող են ծառայել բույսերն ու գիշատիչների միջև փոխհարաբերությունները:

Մրցակցության փոխազդեցությունը ձագում է, երբ համատեղ ապրող տեսակները հավակնում և օգտագործում են միևնույն պաշարները, որոնք սահմանափակ են: Պաշարները կարող են լինել ինչպես սննդային, այնպես էլ այլ բնույթի:

Տարբեր տեսակների օրգանիզմների միջև փոխօգտակար, փոխշահավետ փոխազդեցությունները կոչվում եբ սիմբիոզ: Սիմբիոզի ամենահայտնի օրինակներից է միջատների միջոցով բույսերի ծաղիկների փոշոտումը, որի ընթացքում միջատները սնվում են նեկտարով։

Սիմբիոզի դրսևորում է նուտուալիզմը, որի դեպքում տեսակների միջև կապն այնքան սերտ է, որ առանց իրար դրանք այլևս գոյություն ունենալ չեն կարող, օր՝. քարքարոսը, որի մարմինը բաղկացած է երկու օրգանիզմից՝ սնկից և ջրիմուռից: Սունկը ջրիմուռի համար ծառայում է որպես գրունտ, որի վրա աճում է և նրան մատակարարում է հանքային տարրեր, փոխարենը ջրիմուռը սնկին ապահովվում է լուսասինթեզի ժամանակ, սինթեզած սննդանյութով: Եթե սնկի և ջրիմուռի այս տեսակներին առանձնացնենք, ապա առանց իրար, առանց համատեղ կեցության նրանք գոյություն ունենալ չեն կարող:

Русский

Домашнее задание:

 Упражнение № 1

Вставьте буквы.

 Приседание, превращение, приговор, преимущество, приставала, преступление, привычка, преображение, приближение, присутствие, приход; привстать, превысить, приоткрыть, пришить, приподнять; примчаться, пресмешной, прицепить.

Упражнение № 2

Вставьте буквы.

Придорожный, привязывать, приозёрный, припугнуть, привокзальный, прискакать, приморский, приклеить, пригореть, преинтересный, приподнять, прибежать, прибрежный, приплыть, прескучный, приехать, пригородный, прибыть, придворный, прикусить.

Упражнение № 3

Вставьте буквы.

Премудрый старик, приземлиться на поле, прибрежная улица, преопасный зверь, придержать дверь, оперная премьера, привокзальное кафе, прикосновение к руке, прискакать на коне, пренеприятное событие, придвинуть поближе, приседать от боли, прибить к стенке, приплыть на корабле, прескучный рассказ, прекрасный собеседник, приблизиться незаметно, плотно прижать, прикусить щеку.
 

Упражнение № 4

Вставьте буквы.

Русский человек придаёт особое значение слову «семья». Предать семью означает предать самого себя. И подобное предательство не прощается ни людьми, ни Богом. Если русские гости обещают прибыть минут через пять, то иностранцы ближайшие полчаса-час прибывают в недоумении: где же их носит. Приступая к работе, не преступайте закон!