Սասունցի Դավիթը Სასუნცი Დავით

Հատված «Ընձենավորը» պոեմից

Պատրաստում եմ Մեգրելական խաչապուրի

Ձու-կվերցխի

Խմոր-ցոմի

Պանիր-կղվելի

Կարագ-կարաքի

Ալյուր-փքվիլի

Վրացերեն

Բարև ձեզ, ես Անահիտն եմ, ես 12 տարեկան եմ, ես սովորում եմ <<Մխիթար Սեբաստացի>> կրթահամալիրում։ Ես ունեմ քույրիկ։ Իմ քույրիկը տասը տարեկան է։ Իմ սիրելի եղանակը աշունն է։ Հիմա գարուն է։ ԻՆձ դուր է գալիս կանաչ գույնը։ Ցտեսություն։

 

Ախալցխա

   Ախալցխա (Ախալցիխե) թարգմանաբար` «նոր ամրոց»), քաղաք Վրաստանի հարավում, Ախալցխայի շրջանի շրջկենտրոն, Սամցխե-Ջավախք նահանգի վարչական կենտրոն: Հիմնադրվել է XII դ առաջին կեսին, տեղակայված է Փոցխով գետի վրա (Կուր գետի վտակ): Քաղաքով անցնում են Բաթում, Բորժոմ, Ախալքալաք գնացող մայրւղիները:
XIV դարից մինչև XVI դարի 80-ական թթ Ախալցխան Սամցխե-Ջավախք տարածաշրջանի մշակութային, քաղաքական և տնտեսական կենտրոնն էր, Ջաղեցի տոհմի աթաբեկների նստավայր: 1579թ. քաղաքն ընկնում է Օսմանյան կայսրության իշխանության տակ, 1628 թ-ից քաղաքը դառնում է Օսմանյան կայսրության Ախալցխայի նահանգի կենտրոնը: 1829 թ. Ադրիանուպոլսի հաշտության արդյունքում Ախալցխան միացվել է Ռուսական կայսրությանը: Ախալցխան նախքան 1917թ, ուներ ինը հայկական եկեղեցի (որից այժմ կանգուն է ընդամենը երեքը, գործում է մեկը` Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցին): Մեկ այլ եկեղեցին Սբ. Նշանը, թեև կանգուն է, սակայն Խորհրդային Միության տարիներին բռնագրավվելուց հետո առ այսօր չի վերադարձվել Վիրահայոց թեմին: 2009 թվականի պաշտոնական տվյալներով քաղաքի բնակչության թիվը 19,2 հազար մարդ է։ 1993 թվականի դրությամբ Ախալցխայում հայերը կազմում էին բնակչության 62,8 %-ը, 2005 թվականին՝ 45 %-ը։ Ըստ 2002 թվականի պաշտոնական մարդահամարի տվյալների Ախալցխայի շրջանում բնակվում է 46,134 մարդ, որից 16,879-ը (36,6 %)՝ հայեր։ Հիմնադրվել է 12-րդ դարի առաջին կեսին, տեղակայված է Փոցխով գետի վրա (Կուր գետի վտակ)։ Քաղաքով անցնում են Բաթում, Բորժոմ, Ախալքալաք գնացող մայրւղիները։ XIV դարից առ XVI դարի 80-ական թվականներին Ախալցխան Սամցխե-Ջավախք տարածաշրջանի մշակութային, քաղաքական և տնտեսական կենտրոնն էր, Ջակելի տոհմի աթաբեկների նստավայր։ 1579 թվականին քաղաքն ընկնում է Օսմանյան կայսրության իշխանության տակ, 1628 թվականից քաղաքը դառնում է Օսմանյան կայսրության Ախալցխայի նահանգի կենտրոնը։ 1829 թվականի Ադրիանապոլսի հաշտության արդյունքում Ախալցխան միացվել է Ռուսական կայսրությանը։

Հանդիպում վրաց հյուրերի հետ օր 2

Это слайд-шоу требует JavaScript.

Այսօր մենք վրացիների հետ գնացինք քոլեջ՝ Տրնդեզը նշելու, և Էկա Բաքրաձէի հետ հանդիպելու։ Նրանց հետ միասին գնացինք քոլեջ, պարեցինք, երգեցինք և գնացինք կրակի մոտ։ Ամեն մեկ թռանք և գնացինք վերնատուն՝ Էկա Բաքրաձէի հետ հանդիպելու։ Նա այս անգամ խոսեց ավանդույթներից, և մենք և վրացիները սկսեցինք կարդալ Ռուսթավելի, որից հետո գնացինք գինու դպրոց, և տեսանք, թե ինչպես են գինին շշալցում, իսկ դրանից հետո ավարտվեց մեր հետաքրքիր հանդիպումը։

Հանդիպում վրացիների հետ

Այսօր ընդհանուր պարապմունքից հետո հանդիպեցինք վրացիների հետ։ Նրանց հետ սովորեցինք պարեր, Տրնդեզի մասին երգ։ Հետո մենք տեսանք, թե ինչպես են վրացիները պարում իրենց ազգային պարերից։ Հետո վրացի մի աղջկա հետ սկսեցինք շփվել տարբեր թեմաներից։ Հետո նրանք գնացին տարբեր մարզաձևերի, և գնացին արևելյան դպրոց ճաշելու, իսկ հետո գնացին կավագործության և գորգագործության։ Եվ այդպես ավարտվեց ավարտվեց մեր հանդիպումը նրանց հետ։

Ճամփորդություն դեպի Աշտարակ

Այսօր մենք գնացինք Աշտարակ: Աշտարակում մենք այցելեցինք <<Գուրմէ Դուրմէ>> շոկոլադի գործարան, որտեղ մենք տեսնում էինք, թե ինչպես էին շոկոլադ պատրաստում և փաթեթավորում: Հետո մենք ինքներս սկսեցինք փաթեթավորել շոկոլադները: Հետո գնացինք Կարմրավոր եկեղեցի, մոմ վառեցինք և քայլելով գնացինք Աշտարակի այգիներից մեկը: Այնտեղ մի փոքր խաղացինք և գնացինք հետ դպրոց: Այսպես ավարտվեց մեր ուրախ ճամփորդություննը:

Հանդիպում Էկա Բաքրաձէի հետ

Երեկ՝ 11.12.2019 թվականին, հանդիպում ունեցանք Էկա Բաքրաձէի՝ վրաստանի դեսպանի կնոջ հետ: Հանդիպեցին դպրոցի բակում, և գնացինք ընթերցասրահ:  Սզբից Էկա Բաքրաձէն ներկայացավ և մի փոքր խոսեց Ռուսթավելու <<Ընձենավորը>> պոեմի մասին, որ դարաշրջանում է տեղի ունեցել, որ երկրներում են տեի ունեցել: Մենք մի քանի դաս է, ինչ ուսումնասիրում ենք Ռուսթավելու <<Ընձենավորը>> պոեմը: Որպես պոեմ թարգմանված է 4 լեզուներով՝ Ֆրանսերեն, Ռուսերեն, Հայերեն և Գերմաներեն: Հետո մենք սկսեցինք ընթերցել Ռուսթավելի, ամեն մեկը իր ընտրած հատվածը ընթերցում էր, ոմանք վրացերենով, ոմանք հայերենով, ոմանք էլ համ վրացերենով համ հայերենով: Եվ այդպես ուրախ տրամադրությամբ մենք ճանապարհեցինք դեսպանի կնոջը:

Ընձենավորը Շոթա Ռուսթավելի

Ռուսթավելու <<Ընձենավորը>> պոեմը գրվել է՝ 1189-1207 թվականների ընթացքում, և նվիրվել է Թամար թագուհուն, և իր ամուսուն՝ Դավիթ Սոսլանին: <<Ընձենավորը>> պոեմում նկարգրվող իրադարձությունները տեղի են ունեցել Հնդկաստանում, Պարսկաստանում և այլ երկրներում: Պոեմի մեջ արտացոլվում է 12-րդ դարի՝ Վրաստանի հասարակական, քաղաքական կյանքը: Պոեմում ներկայացված էտղամարդու և կնոջ բարոյական հավասարությունը: Իսկ այդ ամենը հյուսվում է եղբայրության, նվիրված ընկերության ու բարեկամության փառաբանությամբ։ Պոեմի հերոսները՝ անբաժան ընկերներ Ավթանդիլը, Տարիելը և Փրիդոնը, տարբեր ազգերի ներկայացուցիչներ են: Նրանք խիզախ են և քաջ, նրանք այնքան մտերիմ են, որ հանուն ամեն ինչի կզոհաբերեն իրենց կյանքը: Ռուսթավելին դատապարտել է ստրկամտությունը՝ ընթերցողին անհաշտ պայքարի կոչելով չարիքի ու բռնության դեմ։ Նրա քաղաքական իդեալը թագավորական՝ կենտրոնացված իշխանությունն է ու կառավարման միապետական ձևը։ Ըստ Ռուսթավելու միապետը պետք է հզոր լինի, լուսավորյալ, օրինապաշտ և արդարադատ: Ռուսթավելին սերը, բարեկամությունը, հայրենասիրությանը ու մարդասիրությ գաղափարները վեր է դասել ամեն ինչից: Նրա համար սերը երկրային և ազնվազարմ պարգև է եղել: <<Ընձենավորը>> պոեմը գրելուց հետո, Ռուսթավելին այնքան հայտնի դարձավ, որ նրա անունով կոչվել են Թբիլիսիի պետական ակադեմիական թատրոնը, թատերական և գրականության ինստիտուտները, նույնիսկ նրա անունով պողոտա կա: Ռուսթավելին նաև Վրաստանում ունի տարբեր հուշարձաններ նաև Ախալքալաքում ունի կիսանդրի: Բացի Վրաստանից, Երևանում նույնպես կա Ռուսթավելու անվամբ դպրոց, փողոց, և ԵՊՀ-ում հայ-վրացական բանասիրության գիտահետազոտական կաբինետը Ռուսթավելու անվամբ է: